Ścieżki edukacyjne po ukończeniu szkoły podstawowej

Jaką szkołę średnią wybrać? To pytanie, które na pewno zadaje sobie teraz wielu uczniów ósmej klasy szkoły podstawowej dlatego zachęcam do zapoznania się ze schematem systemu edukacji w Polsce i poniższymi informacjami.

 

 Po ukończeniu szkoły podstawowej, uczeń ma do wyboru:

• 4-letnim liceum ogólnokształcące
• 5-letnie technikum
• 3-letnią szkołę branżową I stopnia

 Każda z tych szkół proponuje nieco inny model kształcenia .

 

                                                                 ŚCIEŻKI KSZTAŁCENIA

Branżowa szkoła I stopnia

 

Warunki dostania się do branżowej szkoły I stopnia:

•  ukończyć szkołę podstawową,
•  złożyć świadectwo ukończenia szkoły podstawowej,
•  złożyć zaświadczenie o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty,
•  złożyć zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia praktycznej nauki zawodu.

Uczeń uzyska wykształcenie zasadnicze branżowe i otrzyma świadectwo ukończenia branżowej szkoły I stopnia. Po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, który składa się: – z części pisemnej, – części praktycznej, otrzyma świadectwo potwierdzające kwalifikację w (danym) zawodzie.  Jeśli uzyska wykształcenie branżowe i świadectwo potwierdzające kwalifikację wyodrębnioną w danym zawodzie, otrzyma dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe.

Praktyczna nauka zawodu odbywa się u pracodawcy lub w warsztatach szkolnych.

Po ukończeniu branżowej szkoły I stopnia uczeń może:

•  rozpocząć pracę w zawodzie,
•  uczyć się dalej w branżowej szkole II stopnia kształcącej w zawodzie, w którym jedną z kwalifikacji jest  ta zdobyta w branżowej szkole I stopnia
•  uczyć się dalej w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych, a po zdaniu matury może kontynuować kształcenie na studiach wyższych,
•  zdobywać nowe kwalifikacje w ramach: kwalifikacyjnych kursów zawodowych, kursów umiejętności zawodowych, kursów kompetencji ogólnych i innych kursów umożliwiających uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w instytucjach kształcenia dorosłych.

 

Liceum ogólnokształcące  4 lata

Jeżeli uczeń chce się dostać do liceum musi:

 

•  ukończyć szkołę podstawową,
•  złożyć świadectwo ukończenia szkoły podstawowej,
•  złożyć zaświadczenie o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty

Uczeń uzyska wykształcenie średnie i otrzyma świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego.

Po zdaniu egzaminu maturalnego otrzyma świadectwo dojrzałości.

Po ukończeniu liceum uczeń :

•  kontynuować naukę w szkole wyższej,
•  kształcić się zawodowo w szkole policealnej,
•  pójść do pracy,
•  zdobywać nowe kwalifikacje w ramach: kwalifikacyjnych kursów zawodowych, kursów umiejętności zawodowych, kursów kompetencji ogólnych i innych kursów umożliwiających uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności  i kwalifikacji zawodowych w instytucjach kształcenia dorosłych.

 

Technikum 5 lat

Jeżeli uczeń chce się dostać do technikum musi:

•  ukończyć szkołę podstawową,
•  złożyć świadectwo ukończenia szkoły podstawowej,
•  złożyć zaświadczenie o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty,
•  złożyć zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia praktycznej nauki zawodu.

Uczeń uzyska wykształcenie średnie i otrzyma świadectwo ukończenia technikum. Po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, który składa się: – z części pisemnej, – części praktycznej, otrzyma świadectwo potwierdzające kwalifikację w (danym) zawodzie. Jeśli uzyska wykształcenie średnie i świadectwa potwierdzające obie kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie, otrzyma dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Praktyczną naukę zawodu odbywa w formie praktyki zawodowej lub zajęć praktycznych. Po zdaniu egzaminu maturalnego otrzyma świadectwo dojrzałości.

Po ukończeniu technikum może:

•  rozpocząć pracę w zawodzie,
•  kontynuować naukę w szkole wyższej,
•  kształcić się zawodowo w szkole policealnej,
•  zdobywać nowe kwalifikacje w ramach: kwalifikacyjnych kursów zawodowych, kursów umiejętności zawodowych, kursów kompetencji ogólnych i innych kursów umożliwiających uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w instytucjach kształcenia dorosłych.

Źródło:

https://doradztwo.ore.edu.pl/sciezka-ksztalcenia/

Ścieżki kształcenia (sp1ledziny.edu.pl)

 

WEWNĄTRZSZKOLNY

SYSTEM DORADZTWA

ZAWODOWEGO

 

Szkoła Podstawowa im. Poetów Doliny Wilkowskiej w Świętej Katarzynie

 

 

 

 

 

1. Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego

WSDZ obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru dalszej drogi kształcenia. System ten określa rolę i  zadania osób odpowiedzialnych w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, metody pracy. WSDZ jest częścią planu wychowawczego szkoły  i  jest włączony do statutu szkoły. Adresatami projektu są uczniowie, ich rodzice, nauczyciele oraz instytucje wspomagające proces doradczy. Uczeń przygotowany do podjęcia decyzji edukacyjnej i zawodowej to taki, który zna swoje zainteresowania i predyspozycje, potrafi dokonać samooceny i ma plany na przyszłość.

 

2. Prowadzenie działań związanych z doradztwem zawodowym w szkole regulują:

1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329 ze zm.) zobowiązuje placówki oświatowe do „przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia”.

2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r . - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r., Nr 118, poz. 1112, Nr 137, poz.1304, Nr203, poz. 1966, Nr 228, poz.2258 oraz z 2004 r., Nr 96, poz. 959 i Nr 179, poz. 1845) - dotyczy zasadności zatrudnienia w szkole doradcy zawodowego.

3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001r. Nr 61, poz. 624,
z 2002 r. Nr 10, poz. 96, z 2003 r. Nr 146, poz. 1416) nakładają na dyrektorów i rady pedagogiczne „obowiązek organizacji wewnątrzszkolnego systemu poradnictwa zawodowego oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu".

4. Ustawa Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r., wymieniając zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego oraz zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej jako jedne z podstawowych form działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły. Szczegółowe regulacje wprowadzają rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej, m.in. w sprawie doradztwa zawodowego, w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół oraz w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego ( Dz.U. z 2018 r. poz.1675).

6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego ( Dz.U. z 2019 r. poz.325).

 

3. Założenia Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego.

System doradztwa zawodowego obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia.

· Pomaga uczniom w samopoznaniu własnych predyspozycji zawodowych(osobowości, potrzeb, uzdolnień, zainteresowań, możliwości).

 · Zawiera informacje o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy oraz możliwościach uzyskania kwalifikacji zgodnych z potrzebami rynku pracy, a także predyspozycjami zawodowymi.

· Obejmuje całokształt zadań związanych z udzielaniem uczniom pomocy w planowaniu przyszłej kariery zawodowej.

· WSDZ jest częścią planu wychowawczo-profilaktycznego szkoły i jest włączony do Statutu szkoły.

· Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego zakłada, że:

• wybór zawodu jest procesem rozwojowym i stanowi sekwencję decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia;
• na wybór zawodu składają się: wiedza na temat siebie, na temat zawodów, ścieżek edukacyjnych i rynku pracy;
• na wybór zawodu wpływają głównie cechy osobowościowe jednostki (temperament, charakter, poziom inteligencji, zainteresowania, zdolności), umiejętności, doświadczenia, wyznawane wartości i normy, czynniki emocjonalne, zdrowotne, rodzaj i poziom wykształcenia, wpływ rodziny , aktywność własna jednostki;
• preferencje zawodowe wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się w toku życia człowieka;
• działania w ramach WSDZ muszą być systematyczne, zaplanowane i realizowane wg harmonogramu pracy szkoły;
•  WSDZ obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami (Radą Pedagogiczną).

 

4. Cele programu WSDZ

Przygotowanie uczniów do trafnego wyboru drogi dalszego kształcenia i zawodu. Cel główny wykazuje konieczność kształcenia u uczniów konkretnych umiejętności niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w różnych rolach zawodowych i społecznych. Jest zobowiązaniem całej społeczności szkolnej do systematycznych oddziaływań wychowawczo – doradczych. Celem preorientacji zawodowej jest wstępne zapoznanie dzieci z przedszkola z wybranymi zawodami najbliższymi ich otoczeniu, kształtowanie postawy pracy i motywacji do działania, pobudzanie i rozwijanie zainteresowań dzieci oraz stymulowanie ich pro-zawodowych marzeń.

Celem orientacji zawodowej w klasach I–III jest wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji.

Celem orientacji zawodowej w klasach IV–VI jest poznawanie własnych zasobów, zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy, kształtowanie pozytywnej i proaktywnej postawy uczniów wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań oraz pasji.

Celem doradztwa zawodowego w klasach VII–VIII szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery i podejmowania przy wsparciu doradczym decyzji edukacyjnych.

 

Cele szczegółowe

Uczniowie:
· rozwijają umiejętności pracy zespołowej oraz kształtowania właściwych relacji społecznych
· wiedzą jak rozwijać swoje zainteresowania, pasje i talenty
· posiadają informacje o zawodach, ofercie edukacyjnej i rynku pracy
· potrafią podejmować decyzje w oparciu o wiedzę o swoich zasobach
 

Nauczyciele:
· potrafią diagnozować potrzeby i zasoby uczniów
· rozwijają talenty, zainteresowania, zdolności, predyspozycje uczniów
· wspierają rodziców w procesie doradczym, udzielają informacji, kierują do specjalistów
· znają ścieżki edukacyjne, ofertę szkół, zasady rekrutacji
· włączają partnerów w proces orientacji i doradztwa zawodowego w szkole
 

Rodzice:
· znają mocne i słabe strony swojego dziecka
· są zaangażowani i przygotowani do pełnienia roli „pierwszych doradców”
· znają czynniki ważne przy wyborze szkoły i zawodu
· znają ścieżki edukacyjne, ofertę szkół, zasady rekrutacji
· wiedzą, gdzie szukać pomocy dla swoich dzieci
· angażują się w pracę doradczą szkoły

 

5. Funkcjonowanie WSDZ

Za realizację WSDZ odpowiada dyrektor szkoły, nauczyciel doradztwa zawodowego, pedagog, bibliotekarz, nauczyciele przedmiotowi, wychowawcy i inne osoby wspomagające działania doradcze. Wspólne planowanie działań systemowych przez specjalistów i nauczycieli pozwoli podzielić się poszczególnymi zadaniami adekwatnie do posiadanej przez nich wiedzy, doświadczeń, kompetencji w obszarze wychowania, przedsiębiorczości, doradztwa i orientacji zawodowej. Treści z zakresu doradztwa zawodowego są realizowane  w szkole w ciągu roku szkolnego, zgodnie harmonogramem działań WSDZ:

•  kl. VIII – min.10 godzin lekcyjnych,
•  kl VII – min. 10 godzin lekcyjnych,
•  kl. IV-VIII realizacja zagadnień doradztwa zawodowego podczas lekcji wychowawczych i na przedmiotach w ramach podstawy programowej,
•  kl. I – III – prowadzenie orientacji zawodowej przez nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej,
•  oddziały przedszkolne - prowadzenie preorientacji zawodowej przez wychowawców.

Treści programowe oraz cele szczegółowe – osiągnięcia dzieci w oddziałach przedszkolnych.

W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych – jednolitych z obszarami wszystkich programów zestawu – które wyznaczają treści programowe orientacji zawodowej.

1. Poznawanie siebie, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia.

2. Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji
i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery.

 

Cele szczegółowe programu. Kończąc wychowanie przedszkolne i rozpoczynając naukę w szkole, w obszarach:

1. POZNAWANIE SIEBIE – dziecko: określa, co lubi robić; podaje przykłady różnych zainteresowań; określa, co robi dobrze; podejmuje działania i opisuje, co z nich wynikło dla niego i dla innych; opowiada o sobie w grupie rówieśniczej.

2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY – dziecko: odgrywa różne role zawodowe w zabawie; podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i te, które wzbudziły jego zainteresowanie oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby; opisuje różne funkcje pracy wykonywanej przez człowieka na wybranych przykładach; wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których uczestniczy (zakupy, koncert, poczta...); wskazuje związki pomiędzy zainteresowaniami a pracą zawodową na wybranym przez siebie przykładzie; podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE – dziecko: nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej); nazywa czynności, których lubi się uczyć.

4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH – dziecko: opowiada, kim chciałoby zostać; na miarę swoich możliwości planuje własne działania (lub działania grupy) poprzez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu; podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach (indywidualnie i w ramach grupy).

 

Treści programowe oraz cele szczegółowe –osiągnięcia uczniów klas I- III

W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych – jednolitych z obszarami wszystkich programów zestawu – które wyznaczają treści programowe orientacji zawodowej:

1. Poznawanie siebie, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych
i słabych stron jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia.

2. Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji
i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach
i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery.

 

Cele szczegółowe programu w obszarach:

1. POZNANIE SIEBIE – uczeń: opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać; prezentuje swoje zainteresowania na forum; podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi; podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach; podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wynikło dla niego i dla innych.

2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY – uczeń: odgrywa różne role zawodowe w zabawie; podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach; opisuje, czym jest praca i omawia jej znaczenie w życiu człowieka (na wybranych przykładach); omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje; opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu; posługuje się przyborami, narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE – uczeń: uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności; wskazuje treści, których lubi się uczyć; wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH – uczeń: opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić; planuje swoje działania (lub działania grupy), wskazując na podstawowe czynności/zadania niezbędne do realizacji celu; próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

 

Treści programowe oraz cele szczegółowe –osiągnięcia uczniów klas IV- VI

W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych – jednolitych z obszarami wszystkich programów zestawu – które jednocześnie wyznaczają treści programowe orientacji zawodowej:

1. Poznawanie własnych zasobów, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron, jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia.

2. Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery.

Cele szczegółowe programu w obszarach:

1. POZNANIE WŁASNYCH ZASOBÓW określa własne zainteresowania, zdolności
i uzdolnienia oraz kompetencje; wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia; podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych                                                                        i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość; prezentuje swoje zainteresowania/uzdolnienia na forum z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY – uczeń: wymienia różne grupy zawodów
i podaje przykłady dla poszczególnych grup, opisuje różne drogi dojścia do nich oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach; opisuje, czym jest praca i jej znaczenie w życiu człowieka; podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe; posługuje się przyborami, narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą

3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE – uczeń: wskazuje na różne sposoby zdobywania wiedzy (korzystając ze znanych mu przykładów) oraz omawia swój indywidualny sposób nauki; wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć; samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH – uczeń: opowiada o swoich planach edukacyjnych
i zawodowych; planuje swoje działania (lub działania grupy), wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio, jak i pośrednio (otoczenie) z jego osobą.

 

Treści programowe oraz cele szczegółowe– osiągnięcia uczniów klas VII-VIII

W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych – jednolitych z obszarami wszystkich programów zestawu – które jednocześnie wyznaczają treści programowe doradztwa zawodowego:

1. Poznawanie własnych zasobów, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych
i słabych stron jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia.

2. Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji                     i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery.

 

Cele szczegółowe programu w obszarach:

1. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW – uczeń: rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe oraz stan zdrowia);dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu kariery edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autodiagnozy, ocen innych osób i innych źródeł; rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych; charakteryzuje wartości z uwzględnieniem wartości pracy i etyki zawodowej; określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji.

2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY – uczeń: wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając składowe ich opisów,
w tym dróg ich zdobywania; wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy; porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców; dokonuje autoprezentacji; uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka; analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy.

3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE – uczeń: analizuje oferty szkolnictwa ponadpodstawowego i wyższego pod kątem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji; analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznanych własnych zasobów; charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaszkolnej w Polsce; określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH – uczeń: planuje ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów; podejmuje decyzje o dalszej drodze edukacyjno- zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym; określa marzenia, cele
i plany edukacyjno-zawodowe na bazie własnych zasobów; identy kuje osoby i instytucje wspomagające planowanie kariery i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy.

 

6. Metody i formy realizacji programu doradztwa zawodowego

• burza mózgów, dyskusja, pogadanki, wykłady,
• metody testowe jak np. ankiety, kwestionariusze, testy,
• metoda dramy: inscenizacje i odgrywanie ról,
• metody audiowizualne: filmy, prezentacje multimedialne,
• treningi umiejętności społecznych,
• gry symulacyjne i zabawy,
• portfolia,
• zajęcia plastyczne

 

Ponadto:

• Organizowanie konkursów zawodoznawczych
• Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, pracodawcami, absolwentami
• Prowadzenie kółek zainteresowań dla uczniów
• Organizowanie wycieczek
• Zajęcia warsztatowe
• Udział w targach edukacyjnych
• Udostępnianie publikacji/literatury, informacji o zawodach, szkołach
• Udostępnianie materiałów multimedialnych (np. gier edukacyjnych, filmów i innych e-zasobów) ułatwiających samopoznanie, podejmowanie decyzji edukacyjnych i zawodowych
• Organizowanie kącików zawodoznawczych, np. w świetlicy szkolnej, w salach edukacji wczesnoszkolnej

 

7. Efekty wynikające z wdrożenia WSDZ w szkole

• kształtowanie aktywności zawodowej uczniów
• pomoc rodzicom i opiekunom w kształtowaniu określonych postaw i zachowań związanych z planowaniem kariery zawodowej ich dzieci
• dostęp do informacji zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców
• świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe
• świadome planowanie swoich działań
• świadomość ponoszenia konsekwencji złych decyzji

8. Realizatorzy działań związanych z doradztwem zawodowym w szkole

W szkole podstawowej w realizację działań związanych z doradztwem zawodowym zaangażowani są wszyscy członkowie rady pedagogicznej: dyrektor, nauczyciele wychowawcy, nauczyciele (w tym nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej), nauczyciel-wychowawca w świetlicy szkolnej, nauczyciel bibliotekarz, specjaliści (m.in. pedagog, nauczyciel doradztwa zawodowego).

Dodatkowo wspierającymi realizację działań mogą być rodzice oraz instytucje realizujące działania związane z doradztwem zawodowym na terenie gminy, powiatu i województwa:

Poradnia psychologiczno-pedagogiczna (PPP) oferująca uczniom i rodzicom:

• diagnozowanie predyspozycji, zainteresowań zawodowych uczniów
• udzielanie pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniu
  kształcenia i kariery
• prowadzenie dla uczniów zajęć grupowych z doradztwa zawodowego
• prowadzenie dla pracowników szkół szkoleń, kursów, szkoleniowych rad
  pedagogicznych
• tworzenie sieci doradców zawodowych i osób zainteresowanych doradztwem
  zawodowym

Ośrodki doskonalenia nauczycieli – ŚCDN i inne:

• organizowanie i prowadzenie szkoleń, kursów, konferencji dla doradców zawodowych oraz osób zainteresowanych doradztwem zawodowym
• tworzenie sieci doradców zawodowych i osób zainteresowanych doradztwem
  zawodowym
• przygotowywanie publikacji z zakresu doradztwa zawodowego

Szkoły ponadpodstawowe w regionie:

• udzielanie osobom zainteresowanym informacji na temat oferty edukacyjnej
  i zawodowej oraz zasad rekrutacji, itp.
• organizowanie Dni Otwartych dla uczniów klas VII i VIII.

Urzędy pracy , centra informacji i planowania kariery zawodowej:

• informowanie o zmianach i trendach na lokalnym i krajowym rynku pracy
• przedstawianie prognozy zapotrzebowania wśród pracodawców na pracowników
• udostępnianie zasobów informacji edukacyjnych i zawodowych
• współorganizowanie przedsięwzięć z zakresu doradztwa zawodowego
• udostępnianie publikacji m.in. na temat sytuacji na rynku pracy
• współorganizowanie spotkań informacyjno-doradczych, np. dotyczących sytuacji na lokalnym rynku pracy

Inne instytucje: stowarzyszenia, fundacje, akcje społeczne (np. WOŚP- promująca ideę wolontariatu) itp…

 

Zadania osób współpracujących w realizacji WSDZ:

- nauczyciel doradztwa zawodowego: systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów i słuchaczy na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego; prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego; opracowywanie we współpracy z innymi nauczycielami, w tym nauczycielami wychowawcami opiekującymi się oddziałami pedagogiem, programu oraz koordynacja jego realizacji; wspieranie nauczycieli, w zakresie realizacji działań określonych w programie; koordynowanie działalności informacyjno-doradczej realizowanej przez szkołę, w tym gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia.

- pedagog szkolny – wdrażanie uczniów do pogłębiania wiedzy i umiejętności z zakresu kompetencji społecznych, autoprezentacji, metod radzenia sobie w sytuacjach trudnych,

- wychowawcy klas, wychowawcy świetlicy szkolnej – pogłębianie kompetencji interpersonalnych uczniów, prowadzenie ćwiczeń integrujących grupę, organizacja spotkań z przedstawicielami różnych zawodów z udziałem rodziców, uczestnictwo w wycieczkach zawodoznawczych, pełnienie funkcji wspierająco informacyjnej rodziców,

- bibliotekarz szkolny – gromadzenie i udostępnianie literatury zawodoznawczej, popularyzacja informatorów edukacyjnych, gromadzenie czasopism i innych źródeł informacji edukacyjno-zawodowych,

- nauczyciele poszczególnych przedmiotów – wykorzystanie i dostosowanie treści nauczanego przedmiotu do edukacji pro zawodowej,

- rodzice – pomoc swoim dzieciom w podjęciu decyzji edukacyjno-zawodowej, współpraca ze szkołą i innymi instytucjami realizującymi działania związane z doradztwem zawodowym w celu rozpoznania umiejętności, preferowanych wartości, zdolności i zainteresowań oraz mocnych i słabych stron swoich dzieci, uczestnictwo w spotkaniach organizowanych w szkole w celu zapoznania się z problematyką wyboru zawodu i możliwościami dalszego kształcenia.

8. Ewaluacja

Ewaluacja WSDZ jest stałym elementem wdrażania działań doradczych w szkole, aby
propozycje zajęć były zgodne z oczekiwaniami i potrzebami uczniów i ich rodziców.
Na zakończenie roku szkolnego nauczyciel doradca zawodowy przedłoży dyrekcji szkoły sprawozdanie ze zrealizowanych działań.